Vårt lodd i livet

Vi har høyrd fleire snakke om sitt lodd i livet, som om det faktisk dreidde seg om eit lodd ein kjøpte på ein basar. Men det er sanneleg ikkje sikkert at det er feil eingong. For no ser vi at i nynorskordboka på nett står det ingenting om "ein lodd", altså maskulinum. Men bokmålsordboka har "ein lodd", jamfør norrønt "hlutr", "det som tilfaller en", og ordet "lott" har ho, men det har for så vidt nynorskordboka òg. Ivar Berg har sikkert nokre spissfindige kommentarar å koma med i denne samanhengen.

Grunnen til at vi byrja tenkje på dette, var at vi vitja Heimdal bridgeklubb på torsdag. Vi pla jo vera fast inventar der, men er vel ikkje just det lenger. Det ville vi freista kompensere for ved å rekruttere ein ny medlem til klubben, nemleg før nemnde John Gunnar Kristiansen. Han har spela veldig lite bridge, men han kan ein del, og vi ser at han har litt talent. Kven veit, om ti års tid kan han kanskje bli den nye oss. Uansett: På Heimdal sel dei lodd, eller "lodder", som det heiter på fint. Det har vi smerteleg røynt. For vi har faktisk ikkje tal på alle myntane vi opp gjennom åra har spytta inn i dette hasardspelet på Heimdal, eller Hjemdal som det heiter på fint, utan ein einaste gong å vinne noko som helst. Det vil seia: Éin gong, éin einaste gong har vi vunne på lodd på Heimdal. Men det må ha vore i prekambrium, for vi hadde ikkje eingong byrja drikke enno. Men sjølve stormatronen i Heimdal samfunnshus, gamlemor Gerd Aa, ei av fåe mellom bridgespelarane som overhovudet har ein moral, avgjorde at vi ikkje skulle få den eigentlege premien, som sjølvsagt var alkohol, men at vi derimot skulle kompenserast med kroner 50. Riktig nok var pengane meir verde på den tida, men 50 kroner i staden for ei flaske konjakk ...! Jamvel om vi som bridgespelarar knapt kan å telja lenger enn til 13, forstod vi jo at dette var eit ran. Uansett: Denne torsdagskvelden no nyleg, med Kristiansen som makker, kom klubbførekvinne Inger Hjellemarken som vanleg marsjerande til bordet med loddbøtta, og då er det jo ingen ved sine fulle fem som eingong vil vurdere å avstå frå å støtte klubben økonomisk. Vi tok jamvel på oss spanderbrøkene, og investerte i heile tri lodd, til den nette sum av kroner 20, før vi sa til makker: "Sjå her, du får velja to lodd, og dei lodda skal du få til odel og eige." Det var lodda kvit A2, A3 og A4 han hadde å velja imellom. "Då tek eg eit oddetal," sa han gåtefullt, "og så får du velja kva partal eg skal ha." Vi gav han A4 i tillegg til det opplagde A3. Hjellemarken strena vidare, og fekk nok selt kvart bidige lodd som vanleg. Ventetida var forferdeleg, men til slutt var det klårt for trekning. Fyrst ei vinflaske: Blå C14, Karl Johan Brækstad. Så ei vinflaske til: Raud D26, Terje Berg. Men så, så det store høgdepunktet, premien som heile klubben hadde gått og sikla på i timevis allereie: 50 centiliter nøttebrun, solmogna, eikefataromatisk Hennessy Maison Brillet XO Fins Bois ugni blanche Courvoisier med ekstra fylde og kropp. Kva farge hadde lappen som Inger Hjellemarken trekte opp av loddhatten? Kvit. Kva stod det på han? A4! A4! John Gunnar Kristiansen! Bileams esel! A4! Vi fall av stolen, korkje meir eller mindre. Her har vi spela på lodd i over eit tiår utan den ringaste utteljing, og så kjem den notbøtaren og sildestrøyparen Kristiansen på éin liten lynvisitt på Heimdal, og mottek gratis det eine fordømde loddet som tilfeldigvis (?) gjev den store gullmedaljen! Vi hadde jo gledd oss til å få han til å køyre oss innom Risvollan-puben ein tur etter bridgen, så vi kunne ta ein øl og ein kaffi og konjakk og han sitja og kike på oss, men no vart alt plutseleg snudd på hovudet: Det vart i staden vi som måtte køyre, medan Kristiansen sat og helte innpå konjakk, ei heil flaske deilig konjakk på den ti minutt lange køyreturen mellom Heimdal og Risvollan. For ein lagnadens uhyrlege ironi!

No vel. "I like my lot as well as any other," skal den 17 år gamle Owen Coffin ha sagt. Han overlevde då kvalfangsskuta Essex vart senka av ein spermkval i Sør-Stillehavet i 1820. Men det byrja etter kvart bli tynt med mat mellom mennene i livbåten, og dei måtte trekkje lodd om kven som skulle skytast for å kunne etast av dei andre. Coffin trekte det lagnadstunge svarte loddet. Fetteren hans skal ha tilbyde seg å ta kula i staden for han, men det var då den unge Coffin sa dei kjende orda om loddet sitt eller lodden sin. Den endå yngre Charles Ramsdell trekte deretter loddet som tvang han til å skyte venen sin. Dimed fekk han og dei andre nokre kjøtfulle bein å gnage på, sikkert mykje saftigare enn beina av alle dei som døydde ein naturleg daud i båten. Åtte menn overlevde faktisk strabasane og vart langt om lenge berga, medan totalt sju vart etne undervegs. Men hadde det ikkje vore for alt dette, ville Herman Melville kanskje aldri funne inspirasjonen til romanen Moby Dick. Så det er ofte ikkje verre enn at det likevel er godt for eit eller anna, Gud vere lova. Eller som Kurt Vonnegut ville formulert det: "So it goes."