Magiske dagar i Melhus og omegn

Då har vi byrja på den endelause såkalla lærarferien. Vi vegrar oss eigentleg for å kalle oss lærarar, sjølv om vi har arbeidd som det i over fire år, då vi ikkje har skikkeleg lærarutdanning, det vil seia pedagogikk, og slik sett eigentleg aldri har visst heilt kva vi driv med som lærarar. Trass i dette har vaksenopplæringa i Melhus, der vi har arbeidd dei tri siste åra, vore så venleg å tilby oss fast jobb frå hausten av, og dei vil leggje til rette for at vi kan ta den famøse pedagogikken parallelt med arbeidet, utan at det skal ruinere økonomien vår. Kven veit, viss vi greier å fullføre studiet, som går på såkalla deltid over to år, kan det altså hende at vi ein dag faktisk kan kalle oss lærarar – ekte lærarar.

Vi skal vedgå at vi i ungdommen ikkje tenkte at dette yrket var noko for oss. Vi vart styrke i den trua då vi arbeidde med norske ungdommar på den vidaregåande skulen i Lakselv. Vi forstod ikkje dei, og dei forstod ikkje oss. Men så kom vi inn i vaksenopplæringa, som i hovudsak er norskopplæring for flyktningar, og noko endra seg. Vi følte at vi faktisk kunne utgjera ein viss skilnad, vera eit positivt element i liva til desse menneska. At dei i endå større grad er positive element i vårt liv, skal ikkje stikkast under stol. 

Nok snikksnakk; vi skulle eigentleg skrive litt sånn humoristisk om kor artig arbeidskvardagen i vaksenopplæringa kan vera, i sær når det byrjar bli vår og sumar og godvêr ute. Det gode er at arbeidet handlar om så mykje meir enn å sitja i eit klasserom og dosere over femte kondisjonalis. Det overordna målet er å få flyktningane ut i jobb, eventuelt vidare utdanning, og då er det avgjerande med god kunnskap om det norske samfunnet. Ikkje minst er det viktig at mange elevar som har dårleg helse, får skrapa saman litt betre helse. Dessutan er det jo slik at ein del elevar, som kanskje har lite eller ingen skulegang frå heimlandet sitt, lærer best når dei er utom klasserommet, i samanhengar der det fell seg naturlegare å bruke språket aktivt. Skulle vi skrive om alt det interessante og merkelege vi har gjort i laupet av skuleåret, hadde det ikkje fått plass på tastaturet vårt. Men den siste arbeidsveka før ferien kan jo tene som døme.

Måndag drog vi til Trondheim med den såkalla grunnskuleklassa, ei relativ ung gruppe elevar, som alle etter planen skal byrja på vidaregåande til hausten. For dei har året vore intensivt, då dei i prinsippet skal lære alt det ein norsk ungdom lærer gjennom ti års grunnskule, på nøyaktig eitt år. Omsider, med alt av eksamenar unnagjort, var dei lova ei "aktivitetsveke" av si eminente klasseforstandarinne. Vi har hatt denne gruppa berre i engelsk, men fekk vera med på bussturen til Trondheim og ei vandring gjennom vakre Ila, langs Ilabekken opp til Theisendammen. Sidan vi har budd i dette området, skulle vi fungere som ein slags kjentmann, men det var vi ikkje.

Scene ved Ilabekken. Kjentmannen går bakarst, som seg høyr og bøyr. 

Tysdagane har vi vore sterkt involverte i det vi kallar "arbeidsnorsk", det vil seia at alle tysdagar, frå morgon til ettermiddag, har vore konsentrerte kring det norske arbeidslivet og dei mange merkelege mekanismane der. Mellom anna har vi vore på mange frapperande vitjingar på ymse arbeidsplassar, alt frå NRK på Tyholt til mølla i Buvika, det siste eit verkeleg høgdepunkt. No var det omsider tid for avslutning for tysdagsgruppa, og ein glup kollega fekk den lyse ideen at elevane skulle få stelle til kafé for andre elevar, lærarar og ymse. Vi brukte tysdagen i forvegen på å tenkje ut meny og skrive meny, førebu oppskrifter og innkjøp, øve inn restaurantfaglege fraser, invitere dei vi ynskte at skulle koma, og så bortetter. Det var servering ved borda, elevane var høvesvis servitørar og kokkar, og gjestane var så heldige å få leikepengar til betaling idet dei kom til lokalet. Elevar som vanlegvis er heller tunge i sessen, var plutseleg svært så lette på foten då dei fekk springe rundt og sweettalke gjestane.

Onsdagane har vi hatt litt ymse elevar, og no var det planlagt tur òg for desse og ymse andre. Vi skulle opp i vårt barndoms fjell, Vassfjellet, då vi oppriktig meiner at flyktningane bør bli kjende med lokalmiljøet og dei moglegheitene som finst der. Det er eit bratt, vått og uoversynleg fjell, men eit praktfullt fjell. Igjen skulle vi fungere som ein kjentmann, noko som resulterte i at vi bomma på den tiltenkte stigen, og måtte gå ein lang omkrok fram til målet. Men elevane forstod jo ikkje kva som skjedde, dei var berre sjeleglade då vi langt om lenge kom fram til rasteplassen. Nokon hadde med ein høgtalar som spela lifleg arabisk jazz, og alt var frygd og gaman. Attende gjekk vi ein annan veg, så dette vart verkeleg ein flott og helsebringande runde i svært vakkert Melhus-vêr.

Torsdag var det duka for den store felles sumaravslutninga for heile skulen. Denne skulle føregå på ikkje ukjende Horg bygdatun, med ymse aktivitetar heile dagen igjennom. Underteikna og ein glimrande kollega hadde eit særleg tungt ansvar: potetlaup, sekkelaup og tautrekking. Dette vekte stor åtgaum, men det gjorde vel eigentleg alle aktivitetane, frå hauk og due til Twister. Det vart grilla, og som venta var det berre tull av oss å ha med eigen grillmat, for ein blir alltid påspandert i bøtter og spann av elevane. Det var dei vel unt å grille potetane frå potetlaupet, for å seia det slik. Så fylgde utdeling av vitnemål og ymse prøveresultat til dei som venta på slikt, og ramma for dagen var såpass hyggeleg at ingen vart særleg sure, sjølv om karakterar og resultat nok kunne variere. Tradisjonen tru vart alt avslutta med eit samansurium av arabisk, kurdisk og eritreisk dans, der den norske dansinga som vanleg var den absolutt lammaste: ein tarveleg jenka, deretter macarena. Viss nokon av dykk vurderer å sjå ei filminnspeling av det sistnemnde: Ikkje gjer det.

Uansett var det ei fortryllande avslutning på ei fortryllande veke og eit nokså fortryllande år, men vi må innrømme at dagen òg var vemodig – ikkje berre på grunn av dei svært elskverdige elevane som ikkje kjem attende i august, men òg på grunn av selskapet vi heldt på skulen om ettermiddagen: Kjær kollega Unni Mette går av med pensjon, fred vere med hennar minne. Vi må innrømme at vi har likt det kvinnemennesket frå dagen vi byrja på vaksenopplæringa. At ho er ein glimrande lærar er heva over tvil, men i den kollegiale kvardagen er det sjølvsagt vel så viktig at ein person bidreg til trivselen. Ho har ein noko underleg og kryptisk humor, som nok kan gå over hovudet på einskilde. Men sjølve meiner vi å forstå han så godt som råd er, og det har gjeve oss tallause morosame stunder saman med Unni Mette. Av mange sterke sitat vi kunne ha trekt fram, vart vi særleg fascinerte over orda hennar idet ein eritreisk eks-elev stakk hovudet innom kontoret for å helse på: "Så triveleg å sjå deg! Du har då vorte så brun! Har du vore i Syden?" Vi fryktar at dei andre pensjonistane kan bli for tørre, vrange, keisame og sedate for henne, men på den andre sida: Er det nokon som kan stramme dei opp og lære dei kva normer og reglar som gjeld i det norske samfunnet, må det vera henne.

Unni Mette, til venstre, spegla i ei mystisk, botnlaus myrtjørn i Vassfjellet. Sidan har ingen sett henne. 

Fredagen var det planleggingsdag for lærarane, som i praksis skulle vera ryddedag, på grunn av planlagde omstruktureringar av arbeidsareala. Diverre vart vi ramma av sjukt barn, og måtte "sitte på hjem", som elevane har ein lei tendens til å seia. Vi fekk difor ikkje sagt god sumar til alle gode kollegaer, men vi kan jo gjera det her i staden. Tusen takk for året; vi gler oss til det neste. 

Laudamus te

Det vil føre for langt å gå inn i våre familiære tilhøve på denne bloggen, då desse er kompliserte og til dels uforståelege. Men vi kan nemne at vi har fire sysken, derimellom ein yngre bror, som forresten er det einaste heile syskenet. Han fylde år nyleg, og i slike situasjonar finst det gjerne ei forventning om eit selskap, helst med sodd og skjenning, etterfylgd av kaker med diverse krem.

Men så har det seg slik at vår yngre bror er veldig spesiell og merkeleg. Han har til dømes mange fikse idear kring dette med mat. For det fyrste er han ein utdanna servitør og vinkelner som har arbeidd på grasiøse restaurantar, og dette er kanskje noko av grunnen til at han vanvyrder ein del typar mat som vi sjølve held for heilage, det vere seg kjøtkaker i brun saus, fiskebollar utan fisk, ihelkokt potet med smør og salt, og så bortetter. For hans del har det gått meir i breiflabbcarpaccio med røykt ostekrem, fritert dill, avrugakaviar, eple og redikk, rypelårterrin med foie gras, laukkrem, lauk, gulrot, nepe, chorizosky og sennepsskum, Roquefort-is med tomatmarmelade, Taleggio-fondue og rugbrød, slike ting. I det siste har han søkt meir og meir mot det kortreiste, økologiske, for ikkje å seia buddhistiske, og nokre dagar går han så langt som til å vera vegetarianar.

I bursdagsselskapet hans i Midtbyen var det difor ikkje ein einaste soddskvett eller sirupssnipp å oppdrive. Nei då, her var det invitert til "teselskap". De høyrde rett: teselskap – i Noreg! Det byrja klokka fem om ettermiddagen, midt i middagstida, så difor serverte han kokosnøtt og mango i olivenolje til teen, samt mikroskopiske tomatar og agurkar, og òg nokre eksklusive ferskenar delte opp i småbitar. Det var to slags kinesisk te, vi hugsar ikkje namna nøyaktig, men vi trur det var ching chong- og chang ching-te, frå høvesvis høglandet i Burma og låglandet i Laos.

Frå teselskapet. Frå venstre vår yngre bror, vår eldre svoger, vår eldre syster, vår eldre mor, vår yngre dotter og vår eldre sambuar. 

Bror vår sver dessutan til eit enkelt møblement, så selskapet føregjekk på golvet. Men der var det ikkje ulugumt å sitja, for han har ei stor matte, som er ei "bekymringsfri sone" i livet hans. Den einaste bekymringa var at teen var for varm, men dette løyste han ved å hente fram iskalde småe steinar frå frysaren, som omgåande gav temperert te i glasa. Ei anna bekymring var for så vidt at dottera vår kom til å krabbe opp i kannene med glovarm te, men ho lo då ho i staden fekk drikke av teen, og ikkje minst då ho fekk ein iskald stein lagt mot kjakane.

Diverre heldt sambuaren vår, som kom så å seia rett frå jobb, på å sovne der ho låg på golvet og drakk te. Det var, for hennar del, ikkje nok koffein i teen. Men på spesiell førespurnad fekk ho, under tvil, innvilga ein kopp eksklusiv kaffi. Sjølve våga vi ikkje å spørja om å få smaka, vi var så nøgde med teen. Som ein ironisk gest serverte bror vår jamvel ein liten sjokoladetrøffel til denne kaffien, og lo godt av noko så dustete. Men på denne måten vart det ikkje berre kinesisk teselskap, men òg litt norsk kaffislaberas, og alle var nøgde då det i rett tid var over.

No skal bror vår snart dra på fjelltur, og bursdagsgåva vår til han er at vi skal stikke innom leilegheita hans og vatne plantene. Kven veit, kanskje vi faktisk snik til oss ein kopp te medan vi likevel er der. Metabolismen vår har fått smaken på denne underlege drikken, som er så mykje lysare og lettare enn kaffi kokt på førre vekes grut.