Vi har høyrd fleire snakke om sitt lodd i livet, som om det faktisk dreidde seg om eit lodd ein kjøpte på ein basar. Men det er sanneleg ikkje sikkert at det er feil eingong. For no ser vi at i nynorskordboka på nett står det ingenting om "ein lodd", altså maskulinum. Men bokmålsordboka har "ein lodd", jamfør norrønt "hlutr", "det som tilfaller en", og ordet "lott" har ho, men det har for så vidt nynorskordboka òg. Ivar Berg har sikkert nokre spissfindige kommentarar å koma med i denne samanhengen.
Grunnen til at vi byrja tenkje på dette, var at vi vitja Heimdal bridgeklubb på torsdag. Vi pla jo vera fast inventar der, men er vel ikkje just det lenger. Det ville vi freista kompensere for ved å rekruttere ein ny medlem til klubben, nemleg før nemnde John Gunnar Kristiansen. Han har spela veldig lite bridge, men han kan ein del, og vi ser at han har litt talent. Kven veit, om ti års tid kan han kanskje bli den nye oss. Uansett: På Heimdal sel dei lodd, eller "lodder", som det heiter på fint. Det har vi smerteleg røynt. For vi har faktisk ikkje tal på alle myntane vi opp gjennom åra har spytta inn i dette hasardspelet på Heimdal, eller Hjemdal som det heiter på fint, utan ein einaste gong å vinne noko som helst. Det vil seia: Éin gong, éin einaste gong har vi vunne på lodd på Heimdal. Men det må ha vore i prekambrium, for vi hadde ikkje eingong byrja drikke enno. Men sjølve stormatronen i Heimdal samfunnshus, gamlemor Gerd Aa, ei av fåe mellom bridgespelarane som overhovudet har ein moral, avgjorde at vi ikkje skulle få den eigentlege premien, som sjølvsagt var alkohol, men at vi derimot skulle kompenserast med kroner 50. Riktig nok var pengane meir verde på den tida, men 50 kroner i staden for ei flaske konjakk ...! Jamvel om vi som bridgespelarar knapt kan å telja lenger enn til 13, forstod vi jo at dette var eit ran. Uansett: Denne torsdagskvelden no nyleg, med Kristiansen som makker, kom klubbførekvinne Inger Hjellemarken som vanleg marsjerande til bordet med loddbøtta, og då er det jo ingen ved sine fulle fem som eingong vil vurdere å avstå frå å støtte klubben økonomisk. Vi tok jamvel på oss spanderbrøkene, og investerte i heile tri lodd, til den nette sum av kroner 20, før vi sa til makker: "Sjå her, du får velja to lodd, og dei lodda skal du få til odel og eige." Det var lodda kvit A2, A3 og A4 han hadde å velja imellom. "Då tek eg eit oddetal," sa han gåtefullt, "og så får du velja kva partal eg skal ha." Vi gav han A4 i tillegg til det opplagde A3. Hjellemarken strena vidare, og fekk nok selt kvart bidige lodd som vanleg. Ventetida var forferdeleg, men til slutt var det klårt for trekning. Fyrst ei vinflaske: Blå C14, Karl Johan Brækstad. Så ei vinflaske til: Raud D26, Terje Berg. Men så, så det store høgdepunktet, premien som heile klubben hadde gått og sikla på i timevis allereie: 50 centiliter nøttebrun, solmogna, eikefataromatisk Hennessy Maison Brillet XO Fins Bois ugni blanche Courvoisier med ekstra fylde og kropp. Kva farge hadde lappen som Inger Hjellemarken trekte opp av loddhatten? Kvit. Kva stod det på han? A4! A4! John Gunnar Kristiansen! Bileams esel! A4! Vi fall av stolen, korkje meir eller mindre. Her har vi spela på lodd i over eit tiår utan den ringaste utteljing, og så kjem den notbøtaren og sildestrøyparen Kristiansen på éin liten lynvisitt på Heimdal, og mottek gratis det eine fordømde loddet som tilfeldigvis (?) gjev den store gullmedaljen! Vi hadde jo gledd oss til å få han til å køyre oss innom Risvollan-puben ein tur etter bridgen, så vi kunne ta ein øl og ein kaffi og konjakk og han sitja og kike på oss, men no vart alt plutseleg snudd på hovudet: Det vart i staden vi som måtte køyre, medan Kristiansen sat og helte innpå konjakk, ei heil flaske deilig konjakk på den ti minutt lange køyreturen mellom Heimdal og Risvollan. For ein lagnadens uhyrlege ironi!
No vel. "I like my lot as well as any other," skal den 17 år gamle Owen Coffin ha sagt. Han overlevde då kvalfangsskuta Essex vart senka av ein spermkval i Sør-Stillehavet i 1820. Men det byrja etter kvart bli tynt med mat mellom mennene i livbåten, og dei måtte trekkje lodd om kven som skulle skytast for å kunne etast av dei andre. Coffin trekte det lagnadstunge svarte loddet. Fetteren hans skal ha tilbyde seg å ta kula i staden for han, men det var då den unge Coffin sa dei kjende orda om loddet sitt eller lodden sin. Den endå yngre Charles Ramsdell trekte deretter loddet som tvang han til å skyte venen sin. Dimed fekk han og dei andre nokre kjøtfulle bein å gnage på, sikkert mykje saftigare enn beina av alle dei som døydde ein naturleg daud i båten. Åtte menn overlevde faktisk strabasane og vart langt om lenge berga, medan totalt sju vart etne undervegs. Men hadde det ikkje vore for alt dette, ville Herman Melville kanskje aldri funne inspirasjonen til romanen Moby Dick. Så det er ofte ikkje verre enn at det likevel er godt for eit eller anna, Gud vere lova. Eller som Kurt Vonnegut ville formulert det: "So it goes."
mandag 27. mars 2017
søndag 26. mars 2017
Remedium
"Jeg foretrekker fiolin fremfor flygel." "Jaså, er De også musiker?" "Nei, jeg arbeider i flyttebyrå." Ein av dei absolutte favorittvitsane våre det der, subtil i si enkle form. Grunnen til at vi nemner han, er at han har fått fornya relevans for oss i det siste, i og med at vi har drive og flytt i stor stil.
Fyrst døydde jo farfaren vår, som var ein enkjemann langt opp i åra. Han etterlét seg ei stor leilegheit i det såkalla Melhuset i nedre Mællus, ei leilegheit fylt til randa av alskens eigedelar samla opp gjennom eit langt liv med stor sans for kuriosa og partikularia. Det var fullt i alle skuffer og skap, og det var fullt av skuffer og skap. Mange klenodium, sjølvsagt, men òg ein del skrammel, og generelt nokså mykje som vi ikkje såg oss den ringaste råd for å ta vare på. Fyrst inviterte vi kjentfolk til å koma og forsyne seg med det dei måtte attrå, eit tilbod veldig fåe nyttiggjorde seg. Men i det minste hadde John Gunnar Kristiansen næringsvit, og leilegheita hans på Tempe er no ein miniatyrversjon av leilegheita til farfaren vår, med mellom anna eit barndomsbilete av vesle oss på veggen, forutan rosemåla kråskap og andre nasjonalromantiske praktgjenstandar i fleng. Han hevdar òg at skrømtet av farfaren vår har kome på mang ei vitjing i det siste, for å koke syltynn kaffi og eta bittesmåe stykke salttekake. Men det er ei anna historie. Vidare ringde vi til ein auksjonarius, som kom og henta det han trudde kunne seljast. Vi var faktisk til stades på auksjonen i samfunnshuset på Klett då gjenstandane frå daudsbuet vart ropa opp. Det var ei bisarr, men absurd oppleving. Vi hadde trudd at mykje av dette rammelet ville bli tungt å selja, men her var det flust av landsens skrotnissar som sat og nibaud kvarandre i hel, nærast på trass og av gamal vane. Ta ein liten eggvarmar, til dømes, i keramikk, forma som ei fargerik høne: "50 kroner!" "100 kroner!" "150!" "200!" "250!" Der døydde det, før vinnaren av bodrunden stolt strena fram mot notariusen, idet han lét falle ein velnøgd liten merknad: "No vart det høn, ja!" Vi kunne ikkje anna enn le, og plukke med oss 15 laken heim att i bukselommene, som ikkje di mindre kjendest mykje lettare enn berre timar tidlegare, då dei var fulle av keramikkeggvarmarhøner. Men samstundes felte vi ei tåre ved tanken på den kjære, gamle farfaren vår, som no har ete sitt siste egg. Verre likevel var det med alt vi måtte bera ned i fyrsteetasjen i Melhuset, der det ligg ein bruktbutikk: Dei fekk så mange velspekka pappesker og svartsekkar av oss at lageret deira rann fullstendig fullt, slik at sjefsekspeditrisa til slutt måtte seia at nok var nok, dei kunne rett og slett ikkje ta imot meir. Men morgonen etter var ho ikkje der, det var berre dei inkjeanande unge døtrene hennar som sat og styrde butikken, så då nytta vi høve til å lure inn endå nokre hundre kilo materie.
Midt oppi arbeidet med å få rydda og ikkje minst selt denne leilegheita på Mælus, presterte vi å smelle sambuaren vår på tjukka. Dimed skulle vi helst òg hatt eit nytt husvære, i eit litt meir barnevenleg miljø enn ein trekkfull bygard i Ila, enn seia ein parkeringsplass i Melus sentrum, der det forresten berre bur folk over 70. Så vi kjøpte ein andre- og ein tridjeetasje i det veldrivne burettslaget Risvollan i Trondheim, med tri soverom, veranda og utsikt over halve byen. Meir om dette seinare. Men dimed måtte vi jo òg flytte ut av leilegheita i Ila, og for å seia det enkelt: All denne flyttinga er grunnen til at det har vorte smått med skriving på bloggen i det siste. Men vi kan garantere at det vil bli betre når vi no etter kvart får ein unge til å hjelpe oss, både med skrivinga og finansane og ymist praktisk arbeid.
Før ville vi sagt som Áillohaš: "Mitt hjem er mitt hjerte. / Det flytter med meg." Det kan vi for så vidt framleis seia, det er like gyldig. Men å arbeide med flyktningar, som vi gjer, gjev ein litt ekstra perspektiv på dette med flytting og ein heim og alt det der. Spesielt vanskeleg er skilnaden på "hjem" og "hjemme", og ikkje minst kva preposisjonar ein skal bruke i lag med desse orda. Kvar dag høyrer vi formuleringar som: "I går jeg sitter på hjemme." "Nå jeg skal gå til hjem." Konklusjonen er eigentleg at ein skal vera veldig glad for at ein faktisk har ein heim, eit tak over hovudet og nokre møblar under det taket. Det er så visst ikkje alle forunt.
Fyrst døydde jo farfaren vår, som var ein enkjemann langt opp i åra. Han etterlét seg ei stor leilegheit i det såkalla Melhuset i nedre Mællus, ei leilegheit fylt til randa av alskens eigedelar samla opp gjennom eit langt liv med stor sans for kuriosa og partikularia. Det var fullt i alle skuffer og skap, og det var fullt av skuffer og skap. Mange klenodium, sjølvsagt, men òg ein del skrammel, og generelt nokså mykje som vi ikkje såg oss den ringaste råd for å ta vare på. Fyrst inviterte vi kjentfolk til å koma og forsyne seg med det dei måtte attrå, eit tilbod veldig fåe nyttiggjorde seg. Men i det minste hadde John Gunnar Kristiansen næringsvit, og leilegheita hans på Tempe er no ein miniatyrversjon av leilegheita til farfaren vår, med mellom anna eit barndomsbilete av vesle oss på veggen, forutan rosemåla kråskap og andre nasjonalromantiske praktgjenstandar i fleng. Han hevdar òg at skrømtet av farfaren vår har kome på mang ei vitjing i det siste, for å koke syltynn kaffi og eta bittesmåe stykke salttekake. Men det er ei anna historie. Vidare ringde vi til ein auksjonarius, som kom og henta det han trudde kunne seljast. Vi var faktisk til stades på auksjonen i samfunnshuset på Klett då gjenstandane frå daudsbuet vart ropa opp. Det var ei bisarr, men absurd oppleving. Vi hadde trudd at mykje av dette rammelet ville bli tungt å selja, men her var det flust av landsens skrotnissar som sat og nibaud kvarandre i hel, nærast på trass og av gamal vane. Ta ein liten eggvarmar, til dømes, i keramikk, forma som ei fargerik høne: "50 kroner!" "100 kroner!" "150!" "200!" "250!" Der døydde det, før vinnaren av bodrunden stolt strena fram mot notariusen, idet han lét falle ein velnøgd liten merknad: "No vart det høn, ja!" Vi kunne ikkje anna enn le, og plukke med oss 15 laken heim att i bukselommene, som ikkje di mindre kjendest mykje lettare enn berre timar tidlegare, då dei var fulle av keramikkeggvarmarhøner. Men samstundes felte vi ei tåre ved tanken på den kjære, gamle farfaren vår, som no har ete sitt siste egg. Verre likevel var det med alt vi måtte bera ned i fyrsteetasjen i Melhuset, der det ligg ein bruktbutikk: Dei fekk så mange velspekka pappesker og svartsekkar av oss at lageret deira rann fullstendig fullt, slik at sjefsekspeditrisa til slutt måtte seia at nok var nok, dei kunne rett og slett ikkje ta imot meir. Men morgonen etter var ho ikkje der, det var berre dei inkjeanande unge døtrene hennar som sat og styrde butikken, så då nytta vi høve til å lure inn endå nokre hundre kilo materie.
Midt oppi arbeidet med å få rydda og ikkje minst selt denne leilegheita på Mælus, presterte vi å smelle sambuaren vår på tjukka. Dimed skulle vi helst òg hatt eit nytt husvære, i eit litt meir barnevenleg miljø enn ein trekkfull bygard i Ila, enn seia ein parkeringsplass i Melus sentrum, der det forresten berre bur folk over 70. Så vi kjøpte ein andre- og ein tridjeetasje i det veldrivne burettslaget Risvollan i Trondheim, med tri soverom, veranda og utsikt over halve byen. Meir om dette seinare. Men dimed måtte vi jo òg flytte ut av leilegheita i Ila, og for å seia det enkelt: All denne flyttinga er grunnen til at det har vorte smått med skriving på bloggen i det siste. Men vi kan garantere at det vil bli betre når vi no etter kvart får ein unge til å hjelpe oss, både med skrivinga og finansane og ymist praktisk arbeid.
Før ville vi sagt som Áillohaš: "Mitt hjem er mitt hjerte. / Det flytter med meg." Det kan vi for så vidt framleis seia, det er like gyldig. Men å arbeide med flyktningar, som vi gjer, gjev ein litt ekstra perspektiv på dette med flytting og ein heim og alt det der. Spesielt vanskeleg er skilnaden på "hjem" og "hjemme", og ikkje minst kva preposisjonar ein skal bruke i lag med desse orda. Kvar dag høyrer vi formuleringar som: "I går jeg sitter på hjemme." "Nå jeg skal gå til hjem." Konklusjonen er eigentleg at ein skal vera veldig glad for at ein faktisk har ein heim, eit tak over hovudet og nokre møblar under det taket. Det er så visst ikkje alle forunt.
Abonner på:
Innlegg (Atom)